Astrofotografia - sprzęt

Fotograf, który pierwsze zdjęcia nocnego nieba, ma już za sobą, może zadawać sobie pytanie w co powinien zainwestować, aby osiągnąć jeszcze lepsze efekty? Jaki sprzęt do astrofotografii powinien zakupić, aby otrzymać obraz taki jak podziwia w albumach.

Aparat fotograficzny

Wybierając aparat fotograficzny, powinniśmy kierować się przede wszystkim jak najmniejszą ilością szumów przy jak najlepszej czułości. Oprócz ogólno-dostępnych produktów konsumenckich, które w ciągu dnia mogą jednocześnie uwieczniać np. nasze podróże, istnieją także produkty dedykowane tylko astrofotografii. Są to aparaty przerobione poprzez dodanie odpowiedniego chłodzenia matrycy (co zmniejsza jej szumy własne) oraz ze zmienionym filtrem przed matrycą. Standardowe filtry wycinają pewien zakres fal, w których fotografowane są między innymi mgławice. Istnieją także dedykowane kamery do astrofotografii do rozwiązań profesjonalnych

. Statyw

Niezbędna jest inwestycja w stabilny statyw. Powinien być on ciężki i dostosowany do ciężaru i wielkości sprzętu jaki zamierzamy na nim zamocować. Należy zadać sobie pytanie czy będziemy inwestowali w obiektyw do aparatu czy teleskop? Czy planujemy zastosować montaż paralaktyczny czy głowicę? Warto przewidzieć dwa kroki do przodu, jak będziemy rozwijać nasze zaplecze techniczne, aby raz zakupiony statyw posłużył na długie lata.

Montaż paralaktyczny, głowica i napęd

Jeśli zamierzamy wykonywać zdjęcia o długiej ekspozycji przy użyciu teleskopu, niezbędny będzie montaż pozwalający nam na śledzenie ruchu ciał niebieskich po nieboskłonie. W przeciwieństwie do zwykłych głowic stosowanych w fotografii pracujących góra-dół lewo-prawo, w astronomii o wiele lepiej sprawdza się montaż paralaktyczny. Oznacza to, że śledzenie ruchu będzie odbywało się po łuku wytyczonym przez jedną oś. Na taką oś możemy zamontować kompatybilny napęd. Przy odpowiedniej konfiguracji, prędkość napędu dostosujemy do ruchu dobowego nieba, co poskutkuje tym, że fotografowane obiekty będą "nieruchome" względem ogniska naszego teleskopu lub obiektywu. Napęd w dwóch osiach pozwala natomiast na dokładne ustawienie aparatury względem dowolnie wybranego punktu na niebie.

Klasy montażu od EQ-1 do EQ-8 są stosowane w zależności od tego jak duży i ciężki teleskop chcemy zamocować. Na początek do astrofotografii poleca się minimum EQ3-2. Alternatywnym rozwiązaniem jest zakup głowicy astrofotograficznej, która posiada już zintegrowane serwomechanizmy i sterowniki. W połączeniu z oprogramowaniem komputerowym daje to bardzo duże możliwości.

Obiektywy i teleskopy

W zależności od tego jaki chcemy osiągnąć efekt, możemy wykonywać zdjęcia przy użyciu standardowego obiektywu fotograficznego (stosowane do ujęć szerokokątnych, astrofotografii krajobrazowej), jak i teleskopu. W przypadku teleskopu mamy możliwość podłączenia montażu aparatu razem z obiektywem do teleskopu (co nazywamy projekcją okularową), albo podłączenia samego body bezpośrednio (co nazywamy fotografowaniem w ognisku głównym). Fotografia w ognisku głównym pozwala na pominięcie optyki okularu, którego jakość akceptowalna przy zwykłej obserwacji, może się okazać zbyt niska dla fotografii wysokiej rozdzielczości.

Przy zakupie obiektywów warto rozejrzeć się za starymi obiektywami analogowymi, ponieważ są one znacznie tańsze, a funkcje takie jak autofocus i stabilizacja nie są wykorzystywane w astrofotografii. Przy zastosowaniu odpowiednich przejściówek możemy zastosować dobre obiektywy produkcji radzieckiej na montaż m42 (uwaga! nie do każdej marki aparatu istnieją pierścienie umożliwiające ostrzenie w nieskończoność). Głównym kryterium przy wyborze obiektywu będzie oczywiście światłosiła i ogniskowa na której chcemy pracować.

To czy wybrać teleskop typu refrektor czy reflektor, musimy ocenić sami w zależności od obiektów , które chcemy fotografować. Ważne jest jednak to, aby wybrać taki, który będziemy mogli bez problemu używać i transportować w miejsce docelowe. Nie warto kupować dużego ciężkiego sprzętu, wymagającego długiego rozstawiania, jeśli mieszkamy w mieście i nie posiadamy odpowiedniego transportu. Może to skutecznie zniechęcić do rozwijania pasji.

Akcesoria

Oprócz najważniejszych elementów optycznych, warto zaopatrzyć się (i przewidzieć w budżecie) także w szereg akcesoriów.
• Pierścień np. T-2Ring do podłączenia korpusu aparatu fotograficznego z wyciągiem okularowym teleskopu
• Fotoadapter umożliwiający zestrojenie osi optycznej aparatu z obiektywem z osią optyczną teleskopu lub lunety. Istnieją nawet fotoadaptery pozwalające użyć kamery smartfona
• Latarka / czołówka - jest bardzo przydatna zarówno przy rozstawianiu sprzętu i obsłudze aparatu w ciemności, ale także może służyć jako narzędzie artystyczne przy malowaniu światłem otoczenia nocnego krajobrazu
• Programowalny wąż spustowy - pozwala w określonych odstępach czasu o zaprogramowanej godzinie uruchamiać spust migawki. Dzięki temu możemy wykonywać zdjęcia przez długi czas bez naszej obecności
• Korektory pola - reduktory ogniskowej pozwalające objąć większe pole widzenia, oraz korektory krzywizny pola, które zwiększają ostrość brzegową. Często są zintegrowane z pierścieniem do korpusu fotograficznego.